گزارش یک مورد از انشعاب تنه مشترک شریان تیروئیدی ایما و تیموسی از شریان براکیو سفالیک

چکیده مقدمه: شریان تیروئیدی ایما اولین بار در سال 1786 توسط نوباور (Neubauer)، کشف و گزارش گردید. این شریان که در اکثر کتاب‌های مرجع آناتومی توضیح داده می‌شود، ممکن است از قوس آئورتا، از شریان براکیوسفالیک و یا ازدیگر شریان‌های بزرگ در مدیاستینوم فوقانی منشاء بگیرد. شریان تیروئیدی ایما بیشتر به‌عنوان یک شریان جبرانی در مواقعی که یکی از شریان‌های تیروئیدی کارآیی کافی برای تغذیه غده تیروئید را نداشته باشد، در نظر گرفته می‌شود. گاهی از اوقات شاخه کوچکی از این شریان به غده تیموس نیز می‌رسد. شریان تیموسی معمولاً از شاخه مدیاستینال قدامی شریان اینترنال توراسیک منشاء می گیرد اما در مواردی نیز ممکن است از قوس آئورتا، شریان براکیوسفالیک، کاروتید مشترک و یا از تنه اصلی شریان اینترنال توراسیک نیز جدا بشود. منشاء اصلی آن از شریان تیروئیدی ایما، بسیار نادر گزارش شده است. گزارش مورد: این مورد نادر در جسد یک مرد 65 ساله مشاهده شد که تنه مشترک شریان تیروئیدی ایما و شریان تیموسی با قطرسه میلیمتر، از شریان براکیو سفالیک منشعب گردید و بعد از مسیر کوتاهی به دوشاخه صعودی(شریان تیروئیدی ایما) و نزولی(شریان تیموسی) تقسیم شد. شریان تیروئیدی ایما با طی مسیری به سمت چپ و بالا تا کنار تحتانی ایتموس غده تیروئید ادامه پیدا کرد. در این محل یک شاخه از آن جدا شدکه پس ازرسیدن به بخش تحتانی لُب چپ تیروئید، در جهت قدامی خلفی عمیقاً به غده تیروئید نفوذ کرده ودر غده پاراتیروئید تحتانی چپ ختم گردید. شاخه اصلی تیروئیدی ایما تا کناره فوقانی ایسموس تیروئید ادامه مسیر داد و سپس بدوشاخه راست و چپ تقسیم شد. هریک از این شاخه ها بعد از ارسال یک شاخه آناستوموزی برزگ به شریان تیروئیدی فوقانی سمت خود، بصورت چند شاخه ریز در بخش فوقانی لب تیروئید ختم گردید. شریان تیموسی سه سانتیمتر بطرف پایین ادامه مسیر داد ودر پایان بصورت دو شاخه در لُب‌های راست و چپ غده تیموس پایان گرفت. غده تیروئید در این جسد، اندازه‌ای بزرگتر از حد نرمال داشت و غده تیموس نیز علیرغم سن بالای کاداور، با دولب راست و چپ، براحتی قابل تشخیص و تشریح بود. نتایج: با توجه به منشاء جنینی و تکاملی غدد پارا تیروئید تحتانی و تیموس، از بن بست‌های حلقی مجاور هم، تأمین خونی آنها از یک تنه شریانی مشترک، زیاد دور از ذهن بنظر نمی‌رسد بویژه اینکه غدد پارا تیروئید و تیموس همچنان‌که در این‌مورد اخیر مشاهده شده، بیشتر از اندازه طبیعی رشد کرده و بزرگ شده باشند. در اعمال تیروئیدکتومی، موقعی که جراح با یک غده تیروئید بسیار بزرگ سر و کار داشته باشد، وجود شریان تیروئیدی ایما و انشعاب شاخه هایی از آن به سمت بخش تحتانی لُب‌های تحتانی غده تیروئید، راهنمای ارزشمندی برای یافتن غدد پارا تیروئید تحتانی و حفظ آنها خواهد بود تا از هیپوکلسمی بعدی بیمار و عوارض خطیر ناشی از آن جلوگیری بعمل آید.